นายจ้างหักเงินประกันได้หรือไม่ ?
นายจ้างหักเงินประกันได้หรือไม่
เบื้องต้นต้องเข้าใจหลักทั่วไปว่า "กฎหมายห้ามเรียกหรือรับหลักประกัน"
แม้คำถามจะถามว่าเรียกเงินประกันได้หรือไม่ แต่คำตอบกว้างกว่าคือไม่ใช่แค่เงิน จะประกันด้วยคนที่เรียกว่าค้ำประกัน หรือประกันด้วยทรัพย์ กฏหมายก็ห้าม
ถ้าเป็นงานที่เรียกหรือรับหลักประกันไม่ได้ นายจ้างก็จะหักเงินประกันไม่ได้
เช่น งานช่างซ่อมบำรุง ไม่ใช่งานที่เรียกหรือรับหลักประกันได้ หากนายจ้างเรียกหรือรับหลักประกัน ก็ต้องคืนหลักประกันแก่ลูกจ้าง(คำพิพากษาฎีกาที่ 3039/2550)
งานที่เรียกหรือรับหลักประกันได้ จำหลักง่าย ๆ ว่าต้องเป็นงานที่เกี่ยวกับ "การดูแลเงิน" "ดูแลทรัพย์สิน" "ครอบครองทรัพย์สิน" ของนายจ้าง หรือแทนนายจ้าง
ส่วนที่ว่างานอะไรบ้างที่เรียกหรือรับหลักประกันได้ ตามประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการเรียกหรือรับหลักประกันการทำงานหรือหลักประกันความเสียหายจากการทำงานจากลูกจ้าง พ.ศ. 2551 ข้อ 4 กำหนดให้ลักษณะหรือสภาพของงานที่นายจ้างอาจเรียกหลักประกันการทำงานหรือหลักประกันความเสียหายจากการทำงานได้ มีดังนี้
(1) งานสมุห์บัญชี
(2) งานพนักงานเก็บหรือจ่ายเงิน
(3) งานควบคุมหือรับผิดชอบเกี่ยวกับวัตถุมีค่า คือ เพชร พลอย เงิน ทองคำ ทองคำขาวและไข่มุก
(4) งานเฝ้าหรือดูแลสถานที่หรือทรัพย์สินของนายจ้าง หรือที่อยู่ในความรับผิดชอบของนายจ้าง
(5) งานติดตามหรือเร่งรัดหนี้สิน
(6) งานควบคุมหรือรับผิดชอบยานพาหนะ
(7) งานที่มีหน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการคลังสินค้า ซื้อขาย แลกเปลี่ยน ให้เช่าทรัพย์ ให้เช่าซื้อ ให้กู้ยืม รับฝากทรัพย์ รับจำนอง รับจำนำ รับประกันภัย รับโอนหรือรับจัดส่งเงินหรือการธนาคาร ทั้งนี้ เฉพาะลูกจ้างซึ่งเป็นผู้ควบคุมเงินหรือทรัพย์สินเพื่อการที่ว่านั้น
ถ้างานเป็นงานที่เรียกหรือรับหลักประกันได้ ก็จะต้องเรียกหรือรับหลักประกันไม่เกิน 60 เท่า ซึ่งจะประกันด้วยคน หรือด้วยทรัพย์ วิธีการเก็บรักษาหลักประกัน การคืนหลักประกัน ก็ดูจากประกาศกระทรวงข้างต้น
ส่วนที่ว่านายจ้างจะ "หักเงินประกันได้หรือไม่" ตามคำถามข้างต้น ถ้าเป็นงานที่ผ่านขั้นตอนที่กฎหมายให้เรียกหรือรับหลักประกันได้ การที่นายจ้างหักเงินหลักประกันนั้น ก็ต้องดูมาตรา 76 ซึ่งหลักการคือ "ห้ามมิให้นายจ้างหักค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา ค่าทำงานในวันหยุด ค่าล่วงเวลาในวันหยุด"
เว้นแต่หักเป็นเงินประกันตามมาตรา 10 หรือชดใช้ค่าเสียหายให้แก่นายจ้าง ซึ่งลูกจ้างได้กระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง โดยได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง ตามมาตรา 76(4)
ในการหักจะหักเกินร้อยละ 10 และจะหักรวมกันได้ไม่เกิน 1 ใน 5 ของเงินที่ลูกจ้างมีสิทธิได้รับตามกำหนดเวลาการจ่ายตามมาตรา 70 เว้นแต่ได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง
Facebook : กฎหมายแรงงาน
หากลูกจ้างไม่ให้ความร่วมมือกับนายจ้างในการดำเนินการเกี่ยวกับการป้องกันโควิด มาเป็นเงื่อนไขในการจ่ายโบนัสหรือขึ้นค่าจ้างประจำปี ได้หรือไม่?
นายจ้างจะเพิ่มหลักเกณฑ์ว่า หากลูกจ้างไม่ให้ความร่วมมือกับนายจ้างในการดำเนินการเกี่ยวกับการป้องกันโควิด มาเป็นเงื่อนไขในการจ่ายโบนัส หรือขึ้นค่าจ้างประจำปี ได้หรือไม่?
คำตอบ หากมีหลักเกณฑ์การจ่ายโบนัส หรือขึ้นค่าจ้างประจำปีที่ทำเป็นข้อตกลงระหว่างนายจ้างกับสหภาพแรงงานไว้อยู่แล้ว การมาเพิ่มเงื่อนไขในทางที่ไม่เป็นคุณกับลูกจ้าง ย่อมไม่อาจทำได้ เว้นแต่ลูกจ้างจะยินยอม เช่น ไปเพิ่มเงื่อนไขว่า หากลูกจ้างไม่ฉีดวัคซีน จะตัดสิทธิไม่จ่าย หรือลดโบนัส ไม่อาจทำได้
เว้นแต่ลูกจ้างจะยินยอม หรือดำเนินการยื่นข้อเรียกร้องจนมีข้อตกลงตามกฎหมายแรงงานสัมพันธ์
เทียบฎีกา 14011/2558
Narongrit Wannaso
ครบ 60 ปีไม่ยอมเกษียณ ทำงานไป 2 ปี หรือจะเกินไปกี่ปีก็ขอเกษียณได้ และมีสิทธิได้เงินค่าชดเชย
ครบ 60 ปีไม่ยอมเกษียณ ทำงานไป 2 ปี หรือจะเกินไปกี่ปีก็ขอเกษียณได้ และมีสิทธิได้เงินค่าชดเชย
แรงงานภาคเอกชนกฎหมายให้ถือว่าเกษียณ คือการเลิกจ้าง เมื่อเป็นการเลิกจ้างก็มีสิทธิได้รับค่าชดเชย
ส่วนรัฐวิสาหกิจ ไม่ได้ค่าชดเชยแต่กฎหมายเขียนให้ได้ "เงินเพื่อตอบแทนความชอบในการทำงาน"
สิทธิที่จะเกษียณอายุลูกจ้างจะต้องมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ หากมีข้อตกลงเรื่องเกษียณกันไว้ก็เกณียณไปตามข้อตกลง หากไม่มีข้อตกลง หรือตกลงกันไว้เกิน 60 ปี ลูกจ้างก็แสดงความจำนงขอเกษียณอายุได้เมื่อมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์
แต่ปัญหาว่าลูกจ้างที่มีอายุครบ 60 ปีแล้ว แต่มีการตกลงทำงานกันต่อไปอีก เช่น ทำงานต่อไปอีก 2 ปี ลูกจ้างจะขอเกษียณได้หรือไม่ หรือว่าหากไม่เกษียณตอนอายุ 60 ปีบริบูรณ์จะเป็นการสละสิทธิเกษียณหรือไม่
เรื่องนี้ลูกจ้างจะขอเกษียณ มีหลักว่าเมื่อลูกจ้างมีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปสามารถแสดงเจตนาขอเกษียณได้ตลอด แม้อายุจะเกิน 60 ปีไปมากน้อยเพียงใดก็ตาม
เคยมีคดีที่นายจ้างมีข้อบังคับในการทำงานระบุให้พนักงานที่มีอายุครบ 60 ปีเกษียณโดยได้รับค่าชดเชยตามกฎหมาย ศาลพิพากษาว่าสิทธิการได้รับค่าชดเชยมีขึ้นตั้งแต่อายุครบ 60 ปี โดยไม่คำนึงว่าหลังจากนั้นจะยังคงจ้างกันต่อไป หรือมีการเลิกจ้าง แม้นายจ้างไม่เลิกจ้างก็ตามลูกจ้างก็แสดงเจตนาเกษียณได้ เนื่องจากหากยอมให้นายจ้างหยิบยกเรื่องการเลิกจ้างหลังพ้นอายุครบ 60 ปีขึ้นอ้างได้ย่อมเป็นช่องทางให้เกิดการหลบเลี่ยงการจ่ายค่าชดเชยกรณีเกษียณโดยทำทีเป็นการจ้างต่อไปหลังอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ เพื่อให้ลูกจ้างทำงานไม่ไหวลาออกไปเอง
โดยสรุป เมื่อมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์แล้วมีการจ้างให้ทำงานต่อไป ลูกจ้างย่อมมีสิทธิแสดงเจตนาเกษียณอายุเมื่อใดก็ได้ ตามมาตรา 118/1
ที่มา คำพิพากษาฎีกาที่ 1517/2557
Facebook : กฎหมายแรงงาน