บริษัทจ่ายค่าชดเชยเป็นงวด ๆ ได้หรือไม่ ?

คำตอบคือมีทั้งผ่อนได้ และผ่อนไม่ได้

1. ออกข้อบังคับฝ่ายเดียวว่ามีการผ่อนชำระค่าชดเชยไม่ได้

หลักกฎหมาย (มาตรา 5) กำหนดว่าค่าชดเชยเป็นเงินที่ต้องจ่ายเมื่อเลิกจ้าง ไม่ว่าจะเลิกจ้างชัดแจ้งหรือเลิกจ้างโดยปริยาย กล่าวคือมีพฤติการณ์ว่าไม่ให้ลูกจ้างทำงานต่อ และไม่จ่ายค่าจ้างให้

ก็มีปัญหากับนายจ้างหลายองค์กรเหมือนกันที่ไม่ได้มีการจัดทำแผนงบประมาณค่าใช้จ่ายส่วนนี้เอาไว้ หรืออาจมีเงินแต่เมื่อเห็นยอดที่ต้องจ่ายให้แก่ลูกจ้างแล้วจะตกใจที่ต้องจ่ายเงินค่าชดเชยแก่ลูกจ้าง หรือในช่วงโควิดนายจ้างอาจประสบปัญหาทางการเงิน จึงเกิดไอเดียเรื่องการออกระเบียบขอผ่อนจ่ายค่าชดเชยเป็นงวด ๆ ขึ้นมา

ตามกฎหมายค่าชดเชยจ่ายวันที่เลิกจ้างและไม่สามารถผ่อนค่าชดเชยเป็นงวด ๆ ได้ มิฉะนั้นนายจ้างจะต้องจ่ายดอกเบี้ยในส่วนที่ค้างจ่ายค่าชดเชย ร้อยละ 15 ต่อปี ตามมาตรา 9 แห่ง พรบ. คุ้มครองแรงงานฯ (ข้อหารือกองนิติการ ที่ รง 0505/1445 ลงวันที่ 12 พฤษภาคม 2563)

ลูกจ้างไม่ได้ตกลงด้วย นายจ้างจะคิดเอาเองว่าลูกจ้างยินยอมแล้วไม่ได้

ประเด็นนี้เคยมีคดีที่นายจ้างได้ทำหนังสือเลิกจ้าง เมื่อคำนวณแล้วลูกจ้างมีสิทธิได้ค่าชดเชย เป็นเงิน 2,428,550 บาท แต่ปรากฎว่าในหนังสือนั้นมีข้อความว่า จะจ่ายค่าชดเชยเป็นงวด ๆ ละ 54,500 บาท โดยแบ่งจ่ายเป็น 3 งวด ซึ่งเมื่อรวมแล้วไม่ครบ 2,428,550 บาทตามสิทธิที่ลูกจ้างจะได้รับ

นายจ้างต่อสู้ต่อไปว่างวดที่เหลือลูกจ้างไม่ติดใจรับเงินค่าชดเชยแล้ว คือจะสู้ต่อว่านายจ้างไม่ต้องจ่ายค่าชดเชยส่วนที่เหลือ เพราะส่วนที่เหลือเป็นการตกลงยินยอมไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย แต่ศาลก็พิพากษาว่าแม้ในหนังสือเลิกจ้างจะมีข้อความว่าจ่าย 3 งวดก็จริง แต่ก็ไม่มีข้อความส่วนใดที่ตกลงว่าไม่ต้องจ่ายเงินส่วนที่เหลือ หรือข้อความที่ตกลงว่าไม่ต้องจ่ายค่าชดเชยครบตามกฎหมาย นายจ้างจึงต้องจ่ายค่าชดเชยที่เหลือแก่ลูกจ้าง (คําพิพากษาศาลอุทธรณ์ที่ 1109/2561)

2. ถ้ามีการทำข้อตกลงโดยลูกจ้างยินยอมด้วยสามารถทำได้

กรณีลูกจ้างทำข้อตกลงโดยในข้อตกลงมีข้อความว่าลูกจ้างยินยอมผ่อนจ่ายค่าชดเชยก็สามารถทำได้ เพราะการตกลงผ่อนจ่ายไม่ใช่ข้อตกลงว่าไม่จ่าย และหากตกลงผ่อนชำระแล้วไม่ชำระตามที่ตกลงกันลูกจ้างก็มีสิทธิฟ้องเรียกค่าชดเชยนั้นได้ (คำพิพากษาฎีกาที่ 15780/2555)
ข้อสังเกต

1. หนังสือเลิกจ้างเป็นหนังสือจากนายจ้างฝ่ายเดียวที่แจ้งการเลิกจ้าง แม้จะแจ้งว่ามีการผ่อน 3 งวด แต่ก็ไม่ใช่ว่าที่เหลือไม่ต้องจ่าย
2. ฝ่ายลูกจ้างก็ควรระวังเมื่อได้รับหนังสือเลิกจ้างก็ไม่ควรไปลงชื่อ หรือลงข้อความตกลงด้วย เพราะในหนังสือเลิกจ้างอาจซ่อนไว้ด้วยข้อตกลงสละสิทธิที่ลูกจ้างควรจะได้รับเงินหรือค่าตอบแทนตามกฎหมาย

Facebook : กฎหมายแรงงาน

ข้อกฎหมายเรื่องการจัดตั้งคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการ

กรณีที่บริษัทมีสาขาและหน่วยงานหลายแห่งของบริษัทฯ ที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ เป็นสำนักงานสาขาหรือหน่วยงานของนายจ้างหรือไม่ ?

ตามมาตรา 96 กาหนดให้สถาน ประกอบกิจการที่มีลูกจ้างตั้งแต่ 50 คนขึ้นไป ให้นายจ้างจัดให้มีคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการ

ประกอบด้วยผู้แทนฝ่ายลูกจ้างอย่างน้อย 5 คน และประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการเลือกตั้งคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการ ข้อ 5 กำหนดให้สถานประกอบกิจการแห่งหนึ่งเลือกตั้งคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการได้หน่ึงคณะ

ซึ่งสถานประกอบกิจการหมายความถึงสำนักงานสาขาหรือหน่วยงานของ นายจ้างแต่ละแห่งท่ีต้ังอยู่ภายนอกซึ่งแต่ละแห่งมีลูกจ้างตั้งแต่ 50 คนขึ้นไปด้วย

โดยคำว่า “สถานประกอบกิจการ” หมายถึง สถานประกอบกิจการทั่วไป สำนักงานสาขา และหน่วยงานของนายจ้าง แต่ละแห่งที่ตั้งอยู่ภายนอกอันเป็นหน่วยงานที่มีอำนาจในการจัดการและควบคุมบังคับบัญชาลูกจ้างในหน่วยงานนั้น

การที่บริษัทฯ มีหลายสาขาตลอดจนมีลูกจ้างซึ่งทำหน้าที่เป็นพนักงานขาย ประจำจุดจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าทั้งในกรุงเทพและจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ มีลูกจ้างทั้งสิ้นจานวน 152 คน ซึ่งอำนาจการจัดการและการควบคุมบังคับบัญชาขึ้นตรงกับฝ่ายจัดการ

ดังนั้นสำนักงานสาขาหรือ จุดจำหน่ายตามห้างสรรพสินค้า จึงไม่ถือเป็นสานักงานสาขาหรือหน่วยงานของนายจ้างแต่ละแห่งที่ตั้งอยู่ภายนอกตามนิยามคาว่า “สถานประกอบกิจการ”

ปัญหาต่อไปมีว่านายจ้างต้องจัดให้มีคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการ หรือไม่ เมื่อบริษัทฯ มีลูกจ้างรวมทั้งหมด 152 คนจำแนกเป็นลูกจ้างประจำสาขาที่ 2 จานวน 74 คน สาขาที่ 3 จานวน 17 คน และประจำจุดจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าทั้งในกรุงเทพและจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ จานวน 88 คน ซึ่งเมื่อสาขา และจุดจำหน่ายตามห้างสรรพสินค้ามิใช่สำนักงานสาขา หรือหน่วยงานของนายจ้างแต่ละแห่งที่อยู่ภายนอก ตามคำนิยามคำว่า “สถานประกอบกิจการ” ข้างต้น

ดังนั้น ในกรณีที่บริษัทฯ มีลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานที่สานักงานสาขาและจุดจำหน่ายตามห้างสรรพสินค้า รวมท้ังสิ้น 152 คน จึงถือได้ว่าบริษัทฯ เป็นสถานประกอบกิจการแห่งหนึ่งมีลูกจ้างตั้งแต่ 50 คนขึ้นไป ที่ต้องจัดให้มีคณะกรรมการสวัสดิการในสถานประกอบกิจการหนึ่งคณะ

ข้อสังเกต

เรื่องนี้แม้จะมีสาขา แต่เมื่อสาขามีลูกจ้างไม่ครบ 50 คนก็ไม่ต้องมีการตั้งคณะกรรมการสวัสดิการ
อนึ่ง การจะมีคณะกรรมการสวัสดิการในสาขาหรือหน่วยงานย่อยจะต้องได้ข้อเท็จจริงว่าสาขาหรือหน่วยงานย่อยนั้นมีอำนาจบังคับบัญชาประกอบด้วย

หมายเหตุ อ้างอิงข้อหารือกองนิติการ ที่ รง 0504/00838 ลงวันที่ 5 เมษายน 2559

Facebook : กฎหมายแรงงาน

ลาไปฉีดวัคซีนป้องกันโควิด 19

พอไปฉีดวัคซีนแล้วมีผลข้างเคียงลากิจ หรือลาป่วย ?

หลักกฎหมายมีว่าลูกจ้างมีสิทธิลาป่วยเท่าที่ป่วยจริง จะลากี่วันก็ได้

ถ้าป่วยจริงสิทธิในการลาป่วยไม่จำเป็นต้องป่วยหนัก แค่ร่างกายมีอาการผิดปกติก็ลาได้

โดย  พรบ. คุ้มครองแรงงานฯ ไม่ได้มีการกำหนดนิยามคำว่า “วันลาป่วย” หรือ “ป่วย” ไว้ จึงต้องพิจารณาความหมาย ตามพจนานุกรมฯ ให้คำนิยามคำว่า “ป่วย” ว่าหมายถึง รู้สึกไม่สบายเพราะโรคหรือความไข้ หรือเหตุอื่นใดที่ทำให้รู้สึกเช่นนั้น

ดังนั้น กรณีลาไปฉีดวัคซีน ขณะที่ลูกจ้างไปฉีดวัคซีนไม่มีอาการป่วย หรือร่างกายผิดปกติ จึงไม่อาจใช้สิทธิลาป่วยได้

อย่างไรก็ตาม การลาไปฉีดวัคซีนควรใช้การลากิจ เพราะเมื่อพิจารณาจากนิยามของการ "ลาเพื่อกิจธุรอันจำเป็น" หมายถึง “กรณีลูกจ้างมีกิจธุระอันจำเป็นที่ต้องดำเนินการด้วยตนเอง”  

โดยได้ยกตัวอย่างไว้ เช่น ทำบัตรประจำตัวประชาชน ทำใบอนุญาตขับขี่ จดทะเบียนสมรส  ลาอุปสมบท ลาปฎิบัติธรรมทางศาสนาตามธรรมเนียมปฎิบัติ จัดงานศพบุคคลในครอบครัว จัดงานสมรสบุตร จัดงานอุปสมบท เป็นต้น

การไปฉีดวัคซีนจึงเป็นเรื่องที่ต้องกระทำการด้วยตนเอง คนอื่นทำการแทนไม่ได้

มีประเด็นต่อไปว่าเมื่อฉีดแล้วมีผลข้างเคียง จะใช้สิทธิลาประเภทใด ?

การมีผลข้างเคียงคือการ “ป่วย” หมายถึง รู้สึกไม่สบายเพราะโรคหรือความไข้ หรือเหตุอื่นใดที่ทำให้รู้สึกเช่นนั้น ตามคำนิยามข้างต้น ดังนั้นลูกจ้างจึงมีสิทธิที่จะขอลาได้

ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม

แอดมินเห็นว่าการฉีดวัคซีนจะช่วยฟื้นเศรษฐกิจ และนายจ้างส่วนใหญ่ก็ต้องการให้ลูกจ้างได้ฉีดวัคซีนป้องกันไวรัส

ดังนั้น นายจ้างจึงอาจสร้างแรงจูงใจด้วยการออกประกาศ วันลาเพื่อฉีดวัคซีน ประจำปี 2564 โดยกำหนดให้สิทธิลูกจ้างได้สิทธิในการลาไปฉีดวัคซีนได้ 1 วันโดยได้รับค่าจ้าง ซึ่งถือว่าเป็นสภาพการจ้างที่เป็นคุณแก่ลูกจ้าง นายจ้างสามารถประกาศได้เลยโดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างก่อน

หรือกรณีที่นายจ้างกำหนดเงื่อนไขว่าถ้าลามากจะไม่ได้เงินโบนัส หรือสวัสดิการอื่น ก็ควรจะออกประกาศมายกเว้น เพราะเสียวันทำงานวันเดียว แต่สิ่งที่นายจ้างได้กลับมาเกินคุ้ม

Facebook : กฎหมายแรงงาน